Graffiti

1970`li yıllarda Taki 183 yazısı ile tüm New York sokaklarında görülmeye başlanmış ve 1971 yılında New York Times gazetesi manşetten 'Kim Bu Taki?' haberini yayınlamış. Böylece Taki bir şehir efsanesi haline gelmiş. Taki Demetrius diye adlandırılan Washington Heights`den bir Yunan asıllı genç.. Taki`den sonra insanlar meşhur olmak için kalemlerle duvarlara isimlerini yazmaya başlamışlar. Daha sonra kalemler yerini spreylere biırakmış. Zaman içerisinde herkes kendi tarzını belirlemeye başlamış. Önceleri çeşitli hikayelerin karaktelerinin, resimlerinin çizildiği duvarlara, sonraları kafalarında şapkaları, ellerinde spreyleri, bol pantolonlu, tam bir rapçiyi yansıtan karakterler çizilmeye başlanmış. Bu resimler daha çok illegal bir biçimde yapılıyor ve tren istasyonlarında, metrolarda, kısacası boş bulunan her yerde görülmeye başlanmıştı. Bu işe başlayanlar için hep söylenen tek şey var; Graffiti`yi tam öğrenmeden çizmeye başlama!

1960 - En çok sevilen graffiti grubu ve ilk oluşan gruplardan biri Exvandals`dir. Independent Writers grubu (Bağımsız Yazarlar) INDS tag`iyle gruplarının birleştiğini gösterdiler. Graffiti Bombing Movement 60`lı yıllarda Philly, PA, Cornbread ve CoolEarl tarafından başladı. 1974 yılında NewYork`da graffiti art heryerde görülebilir duruma geldi. 1976`lı yıllarda Lee Quinones metrolara çizdiği resimlerden dolayı en iyi bilinen graffiti artisti oldu. 1977`li yıllarda TDS, TMT, UA, MAFIA, CIA, TS5, RTW, TMB, TFP, TC5 ve TF5 gruplari graffitiyi tekrar canlandırdılar. Lee Quinones çizimlerini yeraltı trenlerine yapmaktan vazgeçti ve çizimlerine Hentbol sahalarında devam etti. (Hentbol kortlarını boyamak Tracy 168 tarafindan baslatıldı.) 12 Mayıs 1989, MTA grubu graffiti zaferlerini ilan etti. Diğer önemli graffiti grupları; The Bad Artists, The Writers Corner 188, The Magic INC., The Three Yard Boys, Vanguards, The Ebony Dukes, The Mad Bombers, The Death Squad, The Mission Graffiti, The Rebels, The Wild Style, The Six Yard Boys, ve The Crazy 5 NYC`de var oldular.

Rootz

1984`te, birçok yabancı medya grubu tarafından etki altında kalan küçük bir graffiti Rijeka`da bulunmuştu.. İlk Graffiti artistlerinden bazıları; Skizoo, Sly, Ghost, Kode -1, vs 'old school' ve 'wild style' biçimindeydi. Birkaç yıl sonra 3D style popüler oldu. İlk graffiti yapımına 1984 yılının ilk günlerinde Ramon tarafından (Beat street filminden esinlenmişti) yapıldı. Ve daha sonra 1986 yılında Skizoo tarafından 'word is rap' olarak adlandırılan bir graffiti yapıldı. İlk grup 1993 yılında bulunmuştu. Grubun adı '2WS Crew (Skizoo,Sly,Soksz)'. 1 yıl sonra diğer graffiti grubu '187 Crew (Kode -1, Ghost,Throne Get, Greed, Get, K-boy)' kuruldu. 1995 yılında graffiti manzaraları eskisinden daha güçlüydü. Yeni graffiticilerin ortaya çıkması için ilk defa bir Jam organize edildi. Bu Jam yeni Graffiticiler için büyük şanstı. Bununla beraber, ilk graffiti yazarları yeni nesil için çok etkiliydi. İlk graffiti writerların doğal yeteneklerini bugün bile şehirlerin duvarlarında olan graffitiler kanıtlamaktadır. Writerların bazıları tarafından çalışmaları için 'Legal Wall' düşüncesi bulundu. 'Secondary Commercial School' okulunun duvarında bu düşünce gerçekleştirildi. Legal olarak Graffiti yapımı Brajda tarafından 'Primary School' unda ilerledi ve Rijeka`nın vatandaşlarına sanatın bu türünü anlamaları sağlanmış oldu. Tag Style`da ise, STAY HIGH 149, graffiti tarihinde en çok tag`i olan kişidir.

Profesörlere göre de; 'GRAFFITI BİR SANATTIR.' George C. Stowers Prof. Goldman ,A

Graffiti bir sanat türüdür. Bunu açıklayan nedenler ise estetik kriterleri içermesi, illegal olduğu halde bu kriterlere dikkat edilmesi ve eleştiri alacak noktalardan uzak olması, tutarsızlığı ve standard olmayan sunum şekilleri.

Leonardo, Monet, Picasso veya Batı Avrupa`nın tanınan diğer sanatçılarının günümüzde hala yaşadıklarını farzedelim. Ve bu ünlü sanatçılardan birinin evinizin büyük bi kısmını, kapınızı yada komşunuzun duvarını boyamaya karar verdiğini düşünelim. Picasso veya Monet`in yaptıkları şey graffiti mi, sanat mı, vandalizm mi yada graffiti sanatı mı olurdu? Cevap insandan insana değişebilir. İddia ederim ki çoğu insan buna graffiti derdi. Ama yaptıkları şey muhtemelen özel yerlerde veya halka özel mülkler olacağı için vandalizm olarak adlandırılırdı.

Graffiti sanatı 1960`ların sonlarında ortaya çıkmaya başlamış ve hergeçen gün gelişmiştir. Bununla birlikte asla kolaylıkla diğer müze veya galeride bulunan buna benzer eserler gibi oldukları kabul edilmemiştir. Aynı estetiksel elementlere sahip oldukları ise yadsınmayacak bir gerçek. Graffiti sanatında zıtlıklarda yok değil; yapılan zemin, keskin hatlar ,beklenmedik ve alışılmışın dışında bir sunum, ama sunumunun farklı olması yada -genelde- illegal alanlarda yapılması onun sanat olmadığı anlamına gelmez. Bu yazıda, bazı graffiti tarzlarının nasıl sanat eseri olarak kabul edilebileceğini açığa kavuşturacağım. Graffitinin bu türü graffiti sanatı, metro sanatı veya spraycan sanatı olarak bilinir. Size graffitinin zaman içindeki durumunu ve graffitinin nasıl sanat olabileceğine dair kanıtları göstereceğim.Graffitinin başlangıcına dönersek insan ve insanın sosyal yapıya geçmesiyle birlikte başlamıştır.

Graffiti, Eski Roma ve Yunan uygarlıklarından, Mısırlıların olağanüstü eserlerinin ortaya çıkmasıyla bulunmuş ve hala Pompeii`de ki duvarlarda varlığını sürdürmektedir.

Graffitinin birçok çeşidi vardır. Bunlardan en basiti ise bireysel sloganlar, argo kelime ya da cümleler veya politik içerikli yazılardır. Genelde halka açık tuvaletlerde veya herhangi bir yapının herkes tarafından görülen yüzeyine el yazısı biçiminde yazılır. Diğer basit şekli ise 'tag'dir ve yapan kişi adını veya takma adını kullanır. Bu ikisinde estetiksel kriterler yoktu ve küçük boyutlardaydılar..

Graffiti İtalyanca 'grafficar' kelimesinin çoğuludur. Çoğul olarak, grafficar resim çizmek, iz bırakmak, model çizmek, karalamak veya resim ile verilen mesaj, yazılan şey, birşeyin yüzeyine yapılan oyuk anlamlarına gelmektedir. Ama daha çok çizmek anlamında kullanılmaktadır. Günümüzdeki duvar yazıları mağara yazılarının gelişmiş şeklidir ve çizmek bir mesaj içerir.

http://www.graffiti.org/